Living Lab Circular Machine Building
Dit artikel is verschenen in Ondernemers van Voka West-Vlaanderen maart 2023, tekst door Bart Vancauwenberghe van Tekstburo, beeld door Mediahuis
Dit artikel is verschenen in Ondernemers van Voka West-Vlaanderen maart 2023, tekst door Bart Vancauwenberghe van Tekstburo, beeld door Mediahuis
Duurzaam en circulair omspringen met materialen en grondstoffen en die ook langer en/of intensiever gebruiken, wordt in de toekomst almaar meer de norm. Dat zet bedrijven aan tot het verkennen van nieuwe businessmodellen.
“Het circulair businessmodel ‘Product as a Service’ zou er daar één van kunnen zijn”, stipt Marijke Bouciqué, senior adviseur innovatie en digitalisering bij Voka West-Vlaanderen, aan. “Hierbij blijft het product eigendom van de fabrikant, die die machine na het gebruik bij de klant recupereert. Vervolgens kan de fabrikant herstellingen of aanpassingen uitvoeren, zodat de installatie en/of de materialen nog voor een andere toepassing nuttig kunnen zijn.”
In een circulair businessmodel blijft het product eigendom van de fabrikant, die de machine na het gebruik bij de klant recupereert.
Minutieuze opvolging
Johan Wyckaert, co-founder van Cyago (Harelbeekse producent van droog- en afblaasmachines) ziet diverse voordelen. "Als zo’n machine eigendom van de producent blijft, zal je die automatisch veel beter monitoren. Je zal continu willen weten hoe de klant de machine gebruikt, het onderhoud en eventuele herstellingen minutieus opvolgen, enzovoort. Nu weet je, eenmaal een klant een machine heeft aangekocht, in principe niet meer wat ermee gebeurt.”
Bij 3Dtools, dat in Gullegem machines ontwerpt en bouwt voor de chemische industrie, ziet Sam Mulkay nog meer pluspunten. “Hoewel machines tegenwoordig vaak al met sensoren zijn uitgerust, doet de b2b-klant vaak weinig of niets met de data die ze zo genereren. Machines die over AI-intelligentie beschikken, zouden de resultaten van data-analyses kunnen gebruiken om de productieplanning te optimaliseren. Op die manier lever je als machinebouwer niet alleen een installatie, maar ook een zeer nuttige dienst aan je klant.”
“De voornaamste uitdaging zal erin bestaan om de klant te overtuigen”, beseft Timen Floré van machinebouwer Vintiv, dat afdelingen in Beringen en Waregem heeft. “Gezien steeds meer ondernemingen overtuigd geraken van het belang van circulair ondernemen, moet dat haalbaar zijn.”
Ander product
Allemaal goed en wel, maar de creatie van een nieuw businessmodel brengt ook veel uitdagingen met zich mee. “Eén van de dilemma’s zal zijn of je dat extra businessmodel (verhuren in plaats van verkopen) moet integreren binnen je bestaande organisatie, of er best een aparte divisie of bedrijf voor opricht. De kunst zal erin bestaan beide te combineren op een manier waarop ze rendabel zijn en blijven”, zegt Remco Lenstra van Reframed.
Diverse andere experts stappen mee in het bad. Zo zal Verhaert het aspect ecodesign ondersteunen (hoe moet je machines aanpassen aan de circulaire noden), biedt KPMG juridische support en bekijkt Matthias Derycke, adviseur finance bij Voka West-Vlaanderen, het financiële luik. De expertise van Sirris inzake de noodzakelijke digitalisering en connectiviteit van dergelijke machines (voor monitoring van op afstand), wordt eveneens essentieel.
Zo'n nieuw businessmodel zou meer financiële stabiliteit kunnen bieden, dankzij recurrente inkomsten.
Financiële stabiliteit
“PaaS zal ons vermoedelijk de kans bieden om markt te winnen, waar we die nu zouden verliezen omdat b2b-klanten op de rem gaan staan om te investeren in de aankoop van een machine”, vervolgt Johan Wyckaert.
“Voor ons, als machinebouwer, zou zo’n nieuw businessmodel meer financiële stabiliteit bieden”, vult Timen Floré aan. “Door te gaan factureren op maandelijkse (huur)basis, krijg je recurrente inkomsten. Als bedrijven bij ons een machine kopen, krijgen we in één keer een grote som geld binnen, maar kan het vervolgens enkele maanden windstil zijn op dat vlak.”
“Een gevolg van PaaS zou een meer modulaire aanpak kunnen zijn”, beseft Tom Mulkay. “We zullen als machineontwerpers kunnen meegroeien met onze klanten, op een manier die voor beide financieel en praktisch beter haalbaar is.”
Het Living Lab heeft financiële steun van Vlaio en loopt twee jaar. “Dit jaar zal de klemtoon liggen op het capteren van informatie en kennisdeling, vanaf 2024 willen we concrete cases uitwerken die de meerwaarde effectief aantonen”, besluit Stan Dewaele, projectmanager bij Designregio Kortrijk, dat het project promoot.
